• Çankırı Dr. Rıfkı Urga Çankırı Araştırmaları Merkezi Belediyemiz imkanları ile restore edilerek 26 Temmuz 2005 tarihinde  Başbakanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından hizmete açılmıştır.

• 26 Ağustos 2005 tarihinde Çankırı ve çevre illerde yaşayıp kent tarihi ve kültürü üzerine araştırma yapan 32 araştırmacıyı bir araya getirip Çankırı Araştırmaları Platformu’nu topladık. Toplantı sonunda gönüllülük esasına göre faaliyet gösteren Çankırı Araştırmaları Merkezi’nin yönetim kurulu oluşturuldu.

• Araştırma Merkezi 31.08.2005 tarih ve 25 Sayılı Başkanlık Makamı Olur’u ile kurulmuş, 01.12.2005 tarih ve 206 sayılı Meclis Kararı ile faaliyet konuları belirlenmiş ve merkeze Türk Afgan dostluğunun temelini atan, Atatürk’ün özel doktorluğunu da yapmış olan Çankırı Dr. Rıfkı Urga’nın ismi verilmiştir.

• Vatandaşlardan Çankırı’nın geçmişine ilişkin evlerindeki tarihi belge ve etnografik eserleri merkeze şartlı bağışta (Araştırma Merkezinin kapanması halinde aile bireylerine yada varislerine iade edilmek kaydı ile) bulunmalarına yönelik kampanya başlatıldı.

• Bu kampanyaya vatandaşlarımız beklenenin üzerinde ilgi gösterdi ve aile arşivlerindeki eserlerin bir bölümünü merkezimize ücretsiz olarak bağışladı. Talep eden vatandaşlarımızın bağışları demirbaş kayıt defteri dışında meclis kararları ile bağışları kabul edilerek kayıt alındı.

• Ayrıca Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu üyeleri sağladığımız imkanlarla ilçe ilçe, köy köy dolaşıp eser topladılar. Vatandaşların ikna edilmesi gereken durumlarda zaman zaman şahsım da bu çalışmalara katılmıştır. Hafta sonlarının önemli bölümü tarafımdan çok önemsediğim bu çalışmalara ayrılmıştır.

• Valiliğimiz, Milli Eğitim Müdürlüğü ve Müftülük başta olmak üzere çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarından izinler alınarak kamu binalarında 2004 yılına kadar SEKA’ya gönderilip yok edilen arşivlerden arta kalan kent tarihi için önemli Osmanlıca belge ve dokumanlar Araştırma Merkezi İhtisas Kütüphanesine getirilmiş ve araştırmacıların hizmetine sunulmuştur.

• Kent merkezindeki eski konakların çatı araları tek tek dolaşılarak buradaki önemli belgeler ailelerin izni ile alınıp merkezin demirbaş defterine kayıt edilmiştir.

• Dr. Rıfkı Urga Çankırı Araştırmaları Merkezi’nin demirbaş kayıt defterinde 2005 yılından itibaren başlattığımız çalışmalar ile vatandaşlarımızın bağışı ve yaptığımız tarama çalışmaları sonunda bugün itibari ile 1600’ü Orijinal Osmanlıca defter olmak üzere 2629 eser ve belge kayıtlıdır. Her birinde yüzlerce Osmanlıca Belge bulunan zarflarda ise araştırmacıların incelemesine bekleyen 30 binden fazla evrak vardır.

• Araştırma Merkezi arşivindeki en önemli eserler arasında Çankırı-Kastamonu ve Sinop İllerini fetheden kumandan Karatekin Beyin komutanlarından Billur Bey’e ait 900 yıllık aba ve takke,

• Türkiye’deki en eski orijinal vakfıye belgesi  (Miladi 1281 yılına ait) araştırma merkezimizdedir. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün arşivlerinde dahi bu kadar eski tarihli orijinal vakfiye belgesi bulunmamaktadır. Bu konuda uzman olan Prof. Dr. Refet İnanç belge ile ilgili Çankırı Araştırmaları Dergisi’nin 1. sayısına makale yazmıştır.

• Bedevi Tarikatine ait üzeri altın işlemeli tahmini 500 yıllık bir sancak,

• Çanakkale Savaşı yıllarında Çankırı’da yaşayan Rum ve Ermeni kadınların cephedeki askerlerimize ördüğü kazak, çorap gibi malzemelerin tutulduğu defter. Hangi mahalleden kimlerin ne gibi malzemeler teslim ettiğine dair tutulan bu defter hassas bir dönemden geçen Türk Ermeni ilişkilerine de önemli katkı sağlayacaktır.

• Milli Mücadele yılları sonunda Anadolu’da Bolşeviklik propagandası yapanların ve başka ülkeler lehine çalışan casusların Çankırı’da toplanıp Romanya’ya sürgüne gönderildiğine dair fotoğraflı emniyet kayıtları mevcut. Bu defter Cumhuriyet dönemindeki Yüzellilikler Sürgünü’nden sonra ikinci bir sürgün olayını da gün yüzüne çıkarmaktadır.

•  Bu eserlerin dışında padişah fermanları, şiir cönkleri, Roma Dönemine ait cam ve toprak testiler, el yazması Kur’an-ı Kerim ve çeşitli el yazması çok değerli eserler, altın tezhip ve işlemeli icazetnameler, Çankırı ve çevresine ait Osmanlıca harita ve krokiler, mektep kayıt ve şehadetname defterleri vb. çok sayıda orijinal defter bulunmaktadır.

      FAALİYETLER

• Çankırı Belediyesi Dr. Rıfkı Urga Çankırı Araştırmaları Merkezinde

                  1- Tarih

                  2- Türk Dili ve Edebiyatı

                  3- Sanat Tarihi

                  4- Arkeoloji

                  5- Ekonomi ve Hukuk

                  6- Fen Bilimleri

                  7- İlahiyat ve Din Bilimleri

                  8- Müzik ve Folklor

                  9- Mimari

                 10-Tıp Tarihi

                 11-Coğrafya

                 12- Turizm konularında araştırma masaları oluşturulmuştur.

• Çankırı’da 70 yaş üstü yaşlılarımızla sözlü tarih çalışması başlatılmış ve 30’dan fazla büyüğümüzle Çankırı’nın yakın geçmişine ışık tutacak şekilde röportajlar yapılmıştır.

• İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile birlikte ödüllü yarışma düzenlenerek gençler arasında tarih bilinci oluşturulmaya çalışılmıştır.

• Çankırı Araştırmaları Merkezi çeşitli ulusal ve uluslar arası bilimsel kongrelere davet edilmiş ve konuyla ilgili uzmanlar merkez adına bu kongrelere katılıp tebliğler sunmuştur.

• Her biri hakem heyetli olmak üzere son dört yılda, yıllık süreli yayın kapsamında 4 adet Çankırı Araştırmaları Dergisi yayınladık. Bu dergilerde Çankırı ile ilintili toplan 134 makale yayınlandı.

• Çankırı Araştırmaları Merkezi çeşitli konularda son 7 yılda 30 adet kitap yayınladı.

• Her ay kendi alanında uzman bir bilim adamı Çankırı’ya getirilerek çeşitli konularda halkımızın bilinçlenmesi için konferanslar düzenlendi.

• Çankırı’daki liseli ve üniversiteli gençlere tarih bilincinin verilmesi ve yaşadıkları çevredeki tarihi eserleri tanıtmak amacıyla tarihi mekanları gezdirdik. Gönüllü rehberlik eğitimi düzenledik.

• Araştırma Merkezi’nin aralarında Prof. Dr. Halil İnalcık, Prof. Dr. Sureyya Farouqi, Prof. Dr. Mihail Maxim, Prof. Dr. İlber Ortaylı gibi her biri kendi alanında dünyaca tanınış 76 bilim adamından oluşan Danışma ve Bilim Kurulu üyesi bulunuyor.

• Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan “Tasnif, Kayıt ve Restorasyon Projesi” KUZKA tarafından desteklendi ve proje başarıyla uygulandı. Projenin tamamlanmasının ardından Osmanlıca uzmanlarınca merkezdeki 30 bine yakın tarihi belge ve defterin tasnif işlemlerine de başlandı. Hedefimiz tasnif işlemlerinin ardından bu belgeleri dijital kayıt altına alıp restorasyonunu yapmaktır.

      SONUÇ

• Kurulduğu günden itibaren yaptığı çalışmalarla bilim dünyasının ilgisini çekmeyi başaran Çankırı Belediyesi Dr. Rıfkı Urga Çankırı Araştırmaları Merkezi özgün çalışmalarıyla hem yerel yönetimlere hem de bilim dünyasına örnek gösterilmektedir.

• Araştırma Merkezi’nin bundan sonraki süreçte daha da gelişebilmesi için Çankırı Karatekin Üniversitesi ile işbirliğine gidilecektir.

• Merkezimiz 24 saat nöbet esasına göre korunmakta ve internet üzerinden kameralı sistemle takip edilmektedir

• Merkezdeki eserlerin dijital kayıt altına alınması zaruridir.

Araştırma Merkezi fiziki mekan olarak yeterli gelmemektedir. Buradaki son derece önemli eserlerin nihai hedef olarak belirlediğimiz Kent Tarihi Müzesi’nde sergilenmesi bu çalışmaların en önemli çıktısı olacaktır.